Dziedziczenie nie zawsze wiąże się z otrzymaniem po zmarłym wartościowego majątku. Istnieją sytuacje, kiedy spadek może przysporzyć potencjalnym spadkobiercom poważnych kłopotów. Taka sytuacja może mieć miejsce, kiedy spadkodawca pozostawił po sobie liczne zadłużenie. Na szczęście poza standardowym sposobem uniknięcia odpowiedzialności za długi spadkowe w postaci w postaci odrzucenia spadku istnieje rozwiązanie tego problemu, a mianowicie zrzeczenie się dziedziczenia.
Zrzeczenie się dziedziczenia to odrzucenie spadku jeszcze za życia spadkodawcy. Aby zrzec się dziedziczenia należy zawrzeć stosowną umowę z osobą, po której potencjalnie będziemy dziedziczyć. Na skutek zrzeczenia się dziedziczenia przyszły spadkobierca jest wyłączony od dziedziczenia ustawowego po przyszłym potencjalnym spadkodawcy. Osoba ta traktowana jest tak, jakby nie dożyła otwarcia spadku po spadkodawcy. Należy jednak pamiętać, że pomimo zrzeczenia się dziedziczenia osoby objęte zrzeczeniem mogą dziedziczyć na mocy testamentu.
Czynności takiej można dokonać również w stopniu ograniczonym. Dopuszczalne zrzeczenie się dziedziczenia ustawowego jedynie określonej ułamkowo części. Ponadto istnieje możliwość zrzeczenia się jedynie prawa do zachowku. Nie istnieje natomiast możliwości ograniczenia zrzeczenia się dziedziczenia wyłącznie do konkretnych rzeczy bądź praw wchodzących w skład spadku.
Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego. Brak zachowania wskazanej formy skutkować będzie nieważnością czynności prawnej. Należy więc zauważyć, że nie jest to jednostronne oświadczenie woli. Umowa taka jest dwustronna, a drugą stroną umowy jest zawsze przyszły spadkodawca.
Umowa zrzeczenia się dziedziczenia może być zawarta pomiędzy przyszłym spadkodawcą, a osobą należącą do kręgu jego spadkobierców ustawowych. Należy przy tym pamiętać, że zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje także także zstępnych osoby zrzekającej się (np. dzieci, wnuki), jeżeli w umowie nie postanowiono inaczej. Powyższe dotyczy także zstępnych urodzonych po dniu zawarcia wskazanej umowy.
Istnieje możliwość zrzeczenia się dziedziczenia na rzecz wskazanej konkretnie osoby. Zrzeczenie się dziedziczenia na korzyść innej osoby uważa się w razie wątpliwości za zrzeczenie się pod warunkiem, że ta osoba będzie dziedziczyć (na mocy ustawy bądź testamentu). Trzeba więc pamiętać, że aby wskazana w umowie osoba mogła dziedziczyć w miejsce osoby zrzekającej się dziedziczenia to musi ona należeć do grona spadkobierców ustawowych spadkodawcy bądź spadkodawca musi powołać taką osobę do dziedziczenia na mocy testamentu.
Zarówno zrzeczenie się dziedziczenia, jak i odrzucenie spadku powodują, że osoba uprawniona do dziedziczenia rezygnuje z otrzymania spadku. Zrzeczenie się dziedziczenia następuje w drodze umowy, jeszcze za życia spadkodawcy. Odrzucenie spadku następuje natomiast dopiero po śmierci osoby, po której ma się otrzymać spadek. Odrzucenie spadku jest więc czynnością jednostronną. Oświadczenie o odrzuceniu spadku składa się u notariusza bądź we właściwym sądzie rejonowym.
Kolejną różnicą pomiędzy wskazanymi instytucjami jest fakt, że odrzucenie spadku dotyczy zarówno dziedziczenia ustawowego, jak i dziedziczenia testamentowego. Zrzeczenie się dziedziczenia znajduje natomiast zastosowanie wyłącznie względem spadkobierców ustawowych.
Istotną różnicą jest również fakt, że w odróżnieniu od odrzucenia spadku, w przypadku zrzeczenia się dziedziczenia, wierzyciele zrzekającego się nie mogą kwestionować skuteczności tej czynności prawnej.
O odrzuceniu spadku przeczytasz tutaj.
