Nadmierne zadłużenie może stanowić problem nie tylko o charakterze finansowym. Posiadanie licznych długów, których nie jesteśmy w stanie spłacać na bieżąco może poważnie odbić się na naszym zdrowiu, a niekiedy nawet życiu. Firmy windykacyjne niemal codziennie przypominają nam o istniejącym zadłużeniu oraz narastających odsetkach. W takiej sytuacji z pomocą przychodzi nam instytucja tzw. upadłości konsumenckiej. Głównym jej założeniem jest oddłużenie i umorzenie części, a nawet całości długu. Należy jednak zauważyć, że umorzenie całości długów może nastąpić jedynie w wyjątkowych sytuacjach, takich jak np. ciężka choroba wnioskodawcy połączona z brakiem możliwości zarobkowania. Celem ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest bowiem co do zasady zatrzymanie spirali zadłużenia i umożliwienie niewypłacalnej osobie wyjścia z długów poprzez ustalenie realnego planu spłaty wierzycieli.
Upadłość konsumencka ta instytucja przewidziana dla osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej, a stały się niewypłacalne. Z upadłości konsumenckiej może więc skorzystać tylko ta osoba, która w chwili ogłoszenia bankructwa nie prowadzi działalności gospodarczej. Należy więc zauważyć, że również przedsiębiorca może ogłosić upadłość konsumencką, jeżeli z odpowiednim wyprzedzeniem zakończy prowadzenie swojej firmy – w takiej sytuacji stanie się konsumentem i będzie uprawniony do złożenia wniosku o upadłość konsumencką. Oddłużenie dotyczyć będzie wówczas zarówno długów powstałych podczas prowadzenia działalności gospodarczej, jak i zobowiązań prywatnych. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że uzyskanie oddłużenia w ramach upadłości konsumenckiej jest możliwe również w przypadku tych osób, które nie posiadają żadnego majątku.
W procedurze ogłoszenia upadłości konsumenckiej można ująć zadłużenie takie jak:
Należy przy tym pamiętać, że umorzeniu nie podlegają nigdy zobowiązania alimentacyjne, renty, zadośćuczynienia, etc.
Wśród najważniejszych zalet ogłoszenia upadłości konsumenckiej możemy wymienić:
Pomimo wielu zalet, ogłoszenie upadłości konsumenckiej ma także wady. Należą do nich m. in.:
Jak już wspomniano, jednym z etapów po wydaniu przez sąd postanowienia o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej jest ustalenie planu spłaty wierzycieli. Plan ten ustalany jest indywidualnie w stosunku do każdego dłużnika, mając na względzie m.in. jego możliwości finansowe oraz zachowanie dłużnika, zwłaszcza w zakresie doprowadzenia do niewypłacalności wskutek umyślnego działania upadłego. Plan spłaty obejmuje przy tym często jedynie część zobowiązań, albowiem niektóre zadłużenia często zostają umorzone po wykonaniu przez upadłego planu spłaty. Co do zasady plan spłaty ustalany jest na okres nie dłuższy niż 36 miesięcy. Jeżeli jednak sąd ustali, że upadły doprowadził do swojej niewypłacalności umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, sąd ustala plan spłaty na czas nie krótszy niż 36 miesięcy, ale też nie dłuższy niż 84 miesiące. Tylko w wyjątkowych przypadkach sąd może umorzyć bądź warunkowo umorzyć zobowiązania bez ustalania planu spłaty wierzycieli – jest to związane z całkowitą – stałą bądź czasową – niezdolnością do realizacji planu spłaty przez upadłego.
Upadłość konsumencka pomimo wielu zalet posiada również wady. Wiąże się ona bowiem nierozerwalnie z utratą całego majątku upadłego. Ponadto, upadły poza realizacją planu spłaty wierzycieli ma też inne obowiązki – zobowiązany jest on bowiem do składania syndykowi corocznego sprawozdania z realizacji planu spłaty wierzycieli oraz swojej sytuacji majątkowej i zarobkowej. Niewątpliwie upadłość konsumencka jest najlepszym rozwiązaniem dla osób, które nie posiadają żadnego majątku – osoby takie nie mają bowiem nic do stracenia.
Ogłoszenie upadłości konsumenckiej wymaga wszechstronnej znajomości obowiązujących przepisów prawa, a także doświadczenia w prowadzeniu spraw upadłościowych. Przed złożeniem wniosku o upadłość konsumencką warto skorzystać z pomocy dobrego prawnika. Doświadczony radca prawny prawny wyjaśni jak ogłosić upadłość konsumencką, pomoże przygotować wniosek o upadłość konsumencką i zebrać niezbędne dokumenty. W razie potrzeby radca prawny bądź adwokat może wziąć również udział w postępowaniu toczącym się przed sądem, wywołanym złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Pomoc w wyjściu z długów wymaga fachowej pomocy prawnej, bowiem każda sprawa wymaga indywidualnego podejścia.